ZADANIA
Komórką wewnętrzną Centrum wykonującą zadania w ramach systemu zapewnienia jakości sprzętu wojskowego (SpW) oraz systemu oceny zgodności SpW przeznaczonego na potrzeby obronności i bezpieczeństwa państwa (OiB) jest Oddział Jakości i Akredytacji. Realizuje on jednocześnie zadania wynikające z pełnienia przez Wojskowe Centrum Normalizacji, Jakości i Kodyfikacji roli Instytucji Narodowej w NATO ds. zapewnienia jakości. Oddział organizuje i prowadzi procesy oceny spełniania wymagań akredytacji OiB przez laboratoria badawcze i jednostki certyfikujące.
W strukturze Oddziału Jakości i Akredytacji znajdują się trzy wydziały:
Główne zadania Oddziału:
-
uruchamianie i koordynowanie procesów rządowego zapewnienia jakości (GQA) dla SpW nabywanego na potrzeby resortu obrony narodowej oraz SpW zamawianego w kraju przez zagranicznych zamawiających;
-
uzgadnianie, na wniosek zamawiających, propozycji klauzul jakościowych umieszczanych w umowach na dostawy SpW;
-
planowanie i realizacja współpracy wielostronnej i bilateralnej w obszarze zapewniania jakości z państwami członkowskimi NATO i innymi państwami spoza NATO;
-
reprezentowanie resortu obrony narodowej w pracach CNAD (Conference of National Armaments Directors) w ramach LCMG (Life Cycle Management Group) i Grupy Wyszehradzkiej;
-
opracowywanie i uzgadnianie projektów aktów prawnych związanych z zapewnieniem jakości;
-
wykonywanie tłumaczeń dokumentów standaryzacyjnych NATO z zakresu zapewnienia jakości;
-
prowadzenie szkoleń uczestników systemu zapewniania jakości w resorcie obrony narodowej;
-
przedstawianie Dyrektorowi Centrum propozycji wyznaczania RPW do realizacji procesów związanych z pozyskiwaniem SpW na potrzeby Sił Zbrojnych RP, a w szczególności do prowadzenia nadzorowania jakości SpW u wykonawców umów;
-
monitorowanie czynności realizowanych przez RPW, wynikających z Programu Mobilizacji Gospodarki;
-
sporządzanie bieżących analiz i informacji o stanie realizacji zadań przez RPW w tym o zagrożonych umowach na dostawy SpW i usług;
-
prowadzenie bazy danych dotyczących realizowanych procesów nadzorowania oraz niezbędnych ewidencji związanych z realizacją zadań przez RPW;
-
udział w organizacji i prowadzeniu nadzorów służbowych dotyczących działalności RPW;
-
ocena kompetencji jednostek badawczych i certyfikujących, ubiegających się o akredytację w obszarze obronności i bezpieczeństwa państwa (akredytacja OiB), do realizacji zadań związanych z oceną zgodności;
-
ocena kompetencji jednostek badawczych i certyfikujących, ubiegających się o akredytację w obszarze obronności i bezpieczeństwa państwa (akredytacja OiB), do realizacji zadań związanych z oceną zgodności;
-
prowadzenie szkoleń dotyczących funkcjonowania systemu oceny zgodności wyrobów przeznaczonych na potrzeby obronności państwa.
AKTY PRAWNE
normujące funkcjonowanie systemu zapewnienia jakości:
Decyzje:
Porozumienia standaryzacyjne STANAG (ang. Standardization Agreement)
Sojusznicze publikacje zapewnienia jakości AQAP (ang. Allied Quality Assurance Publication)
-
AQAP 2000 NATO Policy on an Integrated Systems Approach to Quality through the Life Cycle Ed. 3
AQAP 2000 Polityka NATO dotycząca zintegrowanego systemowego podejścia do jakości w cyklu życia wydanie 3
-
AQAP 2070 NATO Mutual Government Quality Assurance (GQA) Process Ed. B Ver. 4
AQAP 2070 Proces NATO dotyczący wzajemnej realizacji Rządowego Zapewnienia Jakości (GQA)wydanie B wersja 4
-
AQAP 2105 NATO Requirements for Quality Plans Ed. C Ver. 1
AQAP 2105 Wymagania NATO dotyczące planów jakości wydanie C wersja 1
-
AQAP 2110 NATO Quality Assurance Requirements for Design, Development and Production Ed. D Ver. 1
AQAP 2110 Wymagania NATO dotyczące zapewnienia jakości w projektowaniu, pracach rozwojowych i produkcji wydanie D wersja 1
-
AQAP 2210 SRD.1 Transition and implementation guidance Ed. A Ver. 1
AQAP 2210 SRD.1 Wytyczne dotyczące okresu przejściowego i wdrażania wydanie A wersja 1
-
AQAP 4107 Mutual Acceptance of Government Quality Assurance and Usage of the Allied Quality Assurance Publications (AQAP) Ed. A Ver. 1
AQAP 4107 Wzajemna akceptacja Rządowego Zapewnienia Jakości i stosowanie sojuszniczych publikacji zapewnienia jakości (AQAP) wydanie A wersja 1
-
AQAP 4107 SRD. 1 Apropriate National Authorities and Focal Points for Delegation of Government Quality Assurance Ed. A Ver. 5
AQAP 4107 SRD. 1 Właściwe Instytucje narodowe i punkty kontaktowe do delegowania procesu Rządowego Zapewnienia Jakości wydanie A wersja 5
-
AQAP 4107 SRD.2 AQAP selection guidance Ed. A Ver. 1 AQAP 4107 SRD.2 Wytyczne do wyboru AQAP wydanie A wersja 1
-
AQAP 2131 NATO Quality Assurance Requirements for Final Inspection and tests Ed. C Ver. 1
AQAP 2131 Wymagania NATO dotyczące zapewnienia jakości dla kontroli końcowej i badań wydanie C wersja 1
-
AQAP 2210 NATO Supplementary Software Quality Assurance Requirements to AQAP 2110 and 2310 Ed. A Ver. 2
AQAP 2210 Wymagania uzupełniające NATO do AQAP 2110 i AQAP 2310 dotyczące zapewnienia jakości oprogramowania Ed. A Ver. 2
-
AQAP 2310 NATO Quality Management System Requirements for Aviation Space and Defence Suppliers Ed.B Ver. 1
AQAP 2310 Wymagania NATO dotyczące zapewnienia jakości dla dostawców przemysłu lotniczego, kosmicznego i obronnego wydanie B wersja 1
Wykaz zawartych MoU
Obecnie zawarte są przez Polskę następujące porozumienia MoU:
-
Polska – Izrael, z 8 września 2004 r.
-
Polska – USA, z 22 czerwca 2007 r.
-
Polska – Republika Korei, z 29 grudnia 2009 r.
-
Polska – Macedonia Północna, z 2 września 2015 r.
-
Polska – Finlandia, z 6 października 2017 r.
normujące funkcjonowanie systemu oceny zgodności wyrobów obronnych
Ustawy
Rozporządzenia
-
Rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej z dnia 10 lipca 2012 roku w sprawie akredytacji w zakresie obronności i bezpieczeństwa (Dz. U. z 2019 r. poz. 833);
- Rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej z dnia 16 grudnia 2020 r. zmieniające rozporządzenie w sprawieakredytacji w zakresie obronności i bezpieczeństwa (Dz. U. poz. 2298);
-
Rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej z dnia 10 lipca 2012 roku w sprawie nadzoru nad jednostkami badawczymi i jednostkami certyfikującymi (Dz. U. poz. 847);
-
Rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej z dnia 11 stycznia 2013 r. w sprawie szczegółowego wykazu wyrobów podlegających ocenie zgodności oraz sposobu i trybu przeprowadzania oceny zgodności wyrobów przeznaczonych na potrzeby obronności państwa (Dz. U. z 2018 r. poz. 1385);
- Rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej z dnia 08 czerwca 2020 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegółowego wykazu wyrobów podlegających ocenie zgodności oraz sposobu i trybu przeprowadzania oceny zgodności wyrobów przeznaczonych na potrzeby obronności państwa (Dz. U. z 2020 r. poz. 1186);
-
Rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej z dnia 24 lutego 2021 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegółowego wykazu wyrobów podlegających ocenie zgodności oraz sposobu i trybu przeprowadzania oceny zgodności wyrobów przeznaczonych na potrzeby obronności państwa (Dz. U. poz. 385);
-
Rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 marca 2007 r. w sprawie sprawowania nadzoru nad czynnościami związanymi z wyrobem wprowadzanym do użytku w komórkach i jednostkach organizacyjnych podległych lub nadzorowanych przez Ministra Obrony Narodowej (Dz. U. z 2015 r. poz. 259);
-
Rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej z dnia 21 grudnia 2012 r. w sprawie sposobu ustalania opłat pobieranych przez jednostkę badawczą lub certyfikującą za czynności związane z badaniami i certyfikacją wyrobów przeznaczonych na potrzeby obronności i bezpieczeństwa państwa (Dz. U. poz. 1549).
Obwieszczenia
ZAPEWNIENIE JAKOŚCI
Zapewnienie jakości stanowią działania realizowane na podstawie analizy zagrożeń i oceny ryzyka niespełnienia określonych wymagań jakościowych, prowadzone w celu zwiększenia pewności, że przedmiot umowy będzie spełniał zawarte w niej wymagania jakościowe.
Uczestnicy systemu zapewnienia jakości
System zapewnienia jakości SpW w resorcie obrony narodowej tworzą uczestnicy systemu:
Na poniższym schemacie przedstawiono powiązania organizacyjne i funkcjonalne między wymienionymi uczestnikami systemu zapewnienia jakości.
Schemat powiązań organizacyjnych i funkcjonalnych między uczestnikami systemu zapewnienia jakości
Proces nadzorowania jakości
proces realizowany w systemie zapewnienia jakości SpW przez rejonowe przedstawicielstwo wojskowe lub zamawiającego albo użytkownika sprzętu wojskowego, odbiorcę sprzętu wojskowego, w oparciu o wymagania zawarte w umowie, w obszarach zidentyfikowanego ryzyka, o wysokim prawdopodobieństwie jego wystąpienia, dotyczącym jego realizacji, którego celem jest zwiększenie pewności, że dostarczony sprzęt wojskowy spełnia wymagania jakościowe określone w umowie
Klauzula jakościowa
wymagania dotyczące zapewnienia jakości SpW, wprowadzane do umowy zawieranej z wykonawcą lub umowy pomiędzy wykonawcą a podwykonawcą
Rejonowe przedstawicielstwo wojskowe (RPW)
jednostka organizacyjna właściwa w zakresie nadzorowania jakości, podległa Ministrowi Obrony Narodowej, podporządkowana Dyrektorowi Wojskowego Centrum Normalizacji, Jakości i Kodyfikacji
Instytucja narodowa
jednostka organizacyjna lub jej komórka wewnętrzna mająca siedzibę w danym państwie Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego (NATO), wymieniona w dokumencie AQAP 4107-SRD.1 Lista instytucji narodowych do spraw Rządowego Zapewnienia Jakości (GQA), lub inna wskazana w zawartym memorandum o porozumieniu (MoU) określającym zasady współpracy w zakresie wzajemnego zapewnienia jakości;
Polską Instytucją Narodową w NATO ds. zapewnienia jakości jest Wojskowe Centrum Normalizacji Jakości i Kodyfikacji (WCNJiK)
Proces rządowego zapewnienia jakości (Government Quality Assurance – GQA)
proces realizowany przez właściwą instytucję narodową, którego celem jest zwiększenie pewności, że zawarte w umowie wymagania jakościowe są spełnione – definicja zatwierdzona przez Grupę Zarządzania Cyklem Życia AC/327 (Life Cycle Management Group – LCMG) znajdującą się w strukturze Konferencji Narodowych Dyrektorów ds. Uzbrojenia (Conference of National Armaments Directors – CNAD)
Dokumenty do pobrania:
OCENA ZGODNOŚCI WYROBÓW
Ocena zgodności wyrobów, przeznaczonych na potrzeby obronności i bezpieczeństwa państwa (OiB), realizowana jest na podstawie ustawy, stanowiącej podwaliny resortowego systemu oceny zgodności. Proces oceny zgodności ma na celu określenie, czy wyrób spełnia wymagania zawarte w specyfikacji technicznej.
Ustawę doprecyzowują rozporządzenia Ministra Obrony Narodowej oraz ministra właściwego do spraw wewnętrznych w zakresie:
-
wymagań, jakie powinny spełniać jednostki organizacyjne prowadzące ocenę zgodności;
-
sposobu i trybu przeprowadzania oceny zgodności;
-
wykazu wyrobów podlegających ocenie zgodności;
-
sposobu prowadzenia nadzoru nad czynnościami związanymi z wyrobem;
-
sposobu ustalania opłat za czynności związane z badaniami i certyfikacją wyrobów;
-
sposobu i trybu postępowania przy udzielaniu akredytacji OiB;
-
sposobu i trybu sprawowania nadzoru nad jednostkami akredytowanymi.
Do prowadzenia oceny zgodności wyrobów przeznaczonych na potrzeby obronności i bezpieczeństwa państwa, przez jednostki badawcze i certyfikujące, niezbędne jest posiadanie akredytacji OiB, do czego zobowiązuje ustawa z dnia 17 listopada 2006 r. o systemie oceny zgodności wyrobów przeznaczonych na potrzeby obronności i bezpieczeństwa państwa oraz rozporządzenia wykonawcze do ustawy, które ponadto precyzują przebieg wymaganych procesów.
Ocena zgodności wyrobów, przeznaczonych na potrzeby obronności i bezpieczeństwa państwa realizowana jest w trzech trybach:
-
w trybie I – przez dostawcę;
-
w trybie II – przez jednostkę badawczą, posiadającą akredytację OiB;
-
w trybie III – przez jednostkę certyfikującą, posiadającą akredytację OiB.
Niezależnie od powyższego, czynności związane z wyrobem są dodatkowo nadzorowane przez RPW.
Akredytacja OiB jest to uznanie przez Ministra Obrony Narodowej kompetencji jednostki organizacyjnej, do prowadzenia działalności związanej z oceną zgodności wyrobów, przeznaczonych na potrzeby obronności i bezpieczeństwa państwa.
Akredytacji OiB udziela Minister Obrony Narodowej.
Kompetencje jednostek badawczych i certyfikujących, ubiegających się o akredytację OiB, w imieniu Ministra Obrony Narodowej ocenia Dyrektor Wojskowego Centrum Normalizacji, Jakości i Kodyfikacji.
Nadzór nad akredytowanymi jednostkami badawczymi i certyfikującymi, w imieniu Ministra Obrony Narodowej, prowadzi Dyrektor Wojskowego Centrum Normalizacji Jakości i Kodyfikacji.
Dokumenty do pobrania:
